Elektrisch koken
Van het gas af? Kies dan voor elektrisch koken op inductie. Het is snel, gemakkelijk, zuinig en veilig.
Om onze woningen aardgasvrij te maken stappen we over op koken en verwarmen op elektriciteit in plaats van gas. Een relatief eenvoudige maatregel om van het gas af te gaan is het overstappen op elektrisch koken. In dit artikel vertellen we je meer over de verschillende mogelijkheden, de voordelen en de (mogelijke) kosten om over te stappen.
Manieren om elektrisch te koken
Als je wilt overstappen op elektrisch koken heb je de keuze uit 3 soorten elektrische kooktoestellen: Keramisch, inductie en de klassieke elektrische kookplaat van gietijzer.
De ‘ouderwetse’ gietijzeren plaat kom je vooral nog tegen in vakantiehuisjes op de camping. Deze platen warmen langzaam op en verbruiken (daardoor) veel stroom. Ze zijn goedkoper in aanschaf dan de andere kookplaten maar bieden verder weinig voordelen.
De inductie kookplaat is het beste alternatief voor koken op gas. De kookplaat is wat duurder in aanschaf maar is energiezuinig en snel op temperatuur. Door de snelle temperatuurregeling lijkt deze manier van koken het meest op koken op gas. De kookplaat is bovendien erg veilig en makkelijk en snel schoon te maken.
Een keramische kookplaat kan in bepaalde gevallen een goed alternatief zijn voor koken op inductie. Bijvoorbeeld als je gevoelig bent voor elektromagnetische straling of een pacemaker hebt. In onderstaand overzicht zetten we de verschillen tussen inductie en keramisch op een rij.
Verschillen tussen keramisch en inductie koken
| Keramisch | Inductie | |
| Energieverbruik | Minder energiezuinig doordat altijd hele plaat wordt verwarmd.
Verbruik: circa 225 kWh per jaar |
Energiezuinig. Kookzone past zich aan op de grootte van de pan.
Verbruik: circa 175 kWh per jaar |
| CO2-uitstoot | 75 kilo per jaar | 60 kilo per jaar |
| Werking/ verwarming | Keramische plaat (glasplaat) met daaronder hitte elementen die de plaat opwarmen. Opwarmen van de plaat kost tijd (circa 2 minuten).
Verwarmt de hele plaat, kies een pit die past bij het formaat van de pan. |
Een magnetisch veld warmt direct de bodem van de pan op, die is snel op temperatuur.
Verwarmt alleen de pan, je kunt deze op elke pit zetten. |
| Schoonmaken | De kookplaat koelt langzaam af, je kunt het beste wachten met schoonmaken totdat deze helemaal is afgekoeld.
Gemorst eten op de kookplaat kan inbranden. |
De kookplaat koelt snel af, je kunt vrijwel direct beginnen met schoonmaken.
Eten op de kookplaat brand niet in (of als pan overkookt). |
| Veiligheid | De kookplaat blijft lang warm, met de kans je hieraan te branden.
De kookplaat gaat niet vanzelf uit als je de pan eraf haalt. Heeft niet altijd een kinderslot. Heeft geen elektromagnetisch veld. |
De kookplaat wordt alleen warm als er een pan op staat en gaat automatisch uit als je de pan eraf haalt. De kans dat je je brand is minimaal.
De kookplaat wordt minder warm doordat de pan direct verwarmd wordt. De kookplaat heeft meestal een kinderslot. Magnetische velden kunnen nadelig zijn voor mensen die hiervoor gevoelig zijn of een pacemaker hebben. |
| Temperatuur | Aanpassen van de temperatuur duurt lang waardoor meer kans op overkoken als je temperatuur lager wil zetten. | De temperatuur is snel aan te passen waardoor de kans op overkoken klein is en je kookplaat eerder schoon blijft. |
| Pannen | Soms is het nodig nieuwe pannen aan te schaffen. Je hebt pannen met een redelijk platte bodem nodig. | Soms is het nodig nieuwe pannen aan te schaffen. Je hebt pannen met een redelijk platte bodem nodig.
Pannen moeten magnetisch zijn, ze hebben dan een stalen bodem. Een dikkere bodem is efficiënter. |
| Kosten | Goedkoper in aanschaf.
De kookplaat heeft meestal een eigen elektriciteitsgroep nodig. Als je die niet hebt moet je die aanleggen. |
Duurder in aanschaf.
De kookplaat heeft meestal een eigen elektriciteitsgroep nodig. Als je die niet hebt moet je die aanleggen. |
Kosten van overstappen op elektrisch koken
De kosten waar je mee te maken kunt krijgen zijn afhankelijk van de situatie in je woning en je wensen. We zetten de belangrijkste kosten waar je mee te maken kunt krijgen op een rij. Voor de energiekosten hoef je het niet te laten, die zijn vergelijkbaar en kun je zelfs nog op besparen.
Stroomverbruik
De energiekosten van inductie koken zijn vergelijkbaar met die van koken op gas, en zijn lager dan andere vormen van elektrisch koken. Dit komt onder andere doordat de inductiekookplaat efficiënter verwarmt: het warmt snel op en is energiezuiniger doordat er geen warmte langs de pannen weglekt. En gebruik je zelf opgewekte stroom van je zonnepanelen dan ben je nog voordeliger uit en milieuvriendelijk bezig.
Aanschafprijs elektrisch kooktoestel
De prijsverschillen tussen keramische en inductie kookplaten zijn niet groot, de keramische plaat is meestal iets goedkoper. De prijs van het kooktoestel hangt vooral af van de opties die je kiest. Bijvoorbeeld het aantal pitten (kookzones), de flexibiliteit van de kookzones, temperatuurregeling en vermogen per kookzone. En wat dacht je van de mogelijkheid van afzuiging in je kookplaat, zodat je geen afzuigkap meer nodig hebt?
De prijzen van 4-pits inductie kookplaten beginnen bij € 200,-* en lopen op tot € 2400,-*. Gemiddeld kom je op € 500,- tot € 600,-* uit.
Installatiekosten: extra stroomdraad en aanpassing meterkast
De meeste keramische en inductie kookplaten maken gebruik van een (3-fasen) perilex aansluiting. Om dit aan te leggen is een aparte stroomdraad van je meterkast naar de keuken nodig en een perilex stopcontact. Daarnaast heb je vaak minimaal twee aparte groepen nodig in de meterkast en moet de aansluiting tenminste 1x35A of 3x25A zijn. Nieuwbouwhuizen zijn meestal al voorzien van een 3x25A aansluiting. Oudere huizen hebben soms nog een 1-fase aansluiting van 1x25A.
Het installeren van een stroomdraad, stopcontact en extra groepen kost in totaal circa € 600,-* Voor het verzwaren van je aansluiting van 1x25A naar 3x25A moet je rekening houden met € 200,-* extra.
Weet je niet wat voor aansluiting je nu hebt? Kijk dan in je meterkast. Daar zie je 230V staan bij een 1- fase of 3 x 230V bij een 3-fasen aansluiting. Je kunt het ook opvragen bij je netbeheerder. Voor het verzwaren van 1-fase naar 3-fasen heb je de netbeheerder en een erkend installateur nodig. Houd rekening met wachttijden door drukte.
Verzwaren of verdelen bij meerdere stroomvreters
Elektrische kookplaten hebben een hoog piekvermogen tot soms wel 6000 of 7000 Watt. Wil je alle kookzones (pitten) tegelijk kunnen gebruiken en heb je ook nog andere stroomverbruikers met een hoog piekvermogen, zoals een warmtepomp of elektrisch auto, dan kan de hoofdzekering in je meterkast eruit springen. Een oplossing is om je aansluiting te verzwaren naar 3x35A. Dit kost je eenmalig € 200,-* maar je betaalt jaarlijks 600,-* meer aan vastrechtkosten aan de netbeheerder. Een voordeligere oplossing is te zorgen dat je niet alle apparaten tegelijk gebruikt of een stroomverdeler in je meterkast te plaatsen. Met de stroomverdeler regel je dat de kookplaat voorrang heeft op andere apparaten zoals de wasdroger, warmtepomp of autolader. Deze schakelen dan even uit.
Schakel voor het aanpassen van je meterkast en het bepalen van het juiste vermogen een erkend installateur in. Deze kan je adviseren over wat je nodig hebt voor het kooktoestel van je keuze én rekening houden met andere (toekomstige) apparaten zoals een warmtepomp, laadpaal voor je elektrische auto of zonnepanelen.
*Bron: milieucentraal
Pannen
Je hoeft niet altijd nieuwe pannen te kopen als je overstapt van gas naar elektrisch koken. Zowel voor keramisch als inductie koken heb je pannen nodig met een vlakke bodem. Gebruik geen pannen waarvan de bodem bol is geworden of is beschadigd, dit kan de glasplaat van het kooktoestel beschadigen.
Voor inductie heb je pannen nodig met een stalen bodem. Vaak wordt gezegd dat je dit kunt testen met een magneetje, maar niet elke stalen pan is geschikt voor inductie. Gebruik daarom alleen pannen waarop staat dat ze geschikt zijn voor inductie. Je kunt dit herkennen aan het inductie logo (zie plaatje hieronder), dit staat op de onderkant van de pan.
De kosten van nieuwe pannen zijn afhankelijk van je wensen en het aantal dat je nodig hebt. Pannen zijn verkrijgbaar vanaf een paar tientjes per stuk afhankelijk van formaat, merk en kwaliteit.