Dit bericht is gepubliceerd op 23 september 2024 en is geschreven met de kennis die er op deze datum beschikbaar was. 

Een warmtepomp is een investering die zorgt voor een lagere energierekening en een duurzamer huis. Doordat je minder (bij een hybride warmtepomp) of zelfs helemaal geen (bij een all electric warmtepomp) gas gebruikt, stoot je ook minder CO2 uit wat beter is voor het milieu. Ondanks de hoge aanschafprijs is een warmtepomp op lange termijn voordeliger dan een traditionele cv-ketel. Een warmtepomp heeft minder energie nodig en bovendien zal de gasprijs stijgen (door o.a. belastingen).  Echter, de overstap naar een warmtepomp betekent ook dat je elektriciteitsverbruik stijgt en dat hiermee meer bijdraagt aan het huidige probleem van netcongestie.

Netcongestie en elektriciteit

Netcongestie ontstaat wanneer er meer vraag is naar elektriciteit dan het netwerk aankan. Dit komt door de enorme toename van elektriciteitsverbruik en het terugleveren van energie, bijvoorbeeld door zonnepanelen. Een warmtepomp verbruikt veel elektriciteit, waardoor de druk op het net toeneemt. Dit zorgt voor vragen of het wel verstandig is om een warmtepomp aan te schaffen. De netbeheerders beweren bijvoorbeeld dat iedere 600 aangesloten warmtepompen betekent dat er 1000 woningen minder gebouwd kunnen worden.

Individuele versus collectieve warmtepompen

Idealiter zijn er geen individuele oplossingen meer nodig, maar zorgen we voor collectieve oplossingen, zoals een collectief warmtenet voor een wijk of dorp.  Er worden dan meerdere huizen in een wijk of dorp verwarmd met één gezamenlijke warmtepomp of huizen hebben zelf een kleine warmtepomp die de warmte uit het warmtenet haalt. Dit vermindert de belasting op het elektriciteitsnet en is veel efficiënter dan de individuele warmtepomp. De individuele warmtepomp haalt namelijk warmte uit de buitenlucht en vraagt meer elektriciteit.

Gemeenten zijn bezig met plannen om te bepalen welke wijken of dorpen geschikt zijn voor een collectief warmtenet. Deze plannen zijn vaak nog in ontwikkeling waardoor veel mensen zich afvragen of ze moeten wachten op een gezamenlijk systeem of nu zelf in actie moeten of willen komen.

Wat kun je nu doen?

Het besluit om een warmtepomp te installeren hangt af van persoonlijke voorkeuren en de gemeentelijke plannen. Voor wie direct wil besparen op energiekosten en zijn CO2-uitstoot drastisch wil verminderen, kan de aanschaf van een individuele all electric warmtepomp een goede keuze zijn. Maar voor wie twijfelt, kan een tussenoplossing zoals de hybride warmtepomp een goede optie zijn. Deze vraagt minder elektriciteit, vergt weinig tot geen aanpassingen in je woning (wellicht een aanpassing in de meterkast)  en kan op koude dagen nog steeds op gas draaien, waardoor er geen belasting is op het elektriciteitsnet.

1. Informeer bij je gemeente: Vraag naar de plannen voor de toekomstige warmtevoorziening in jouw wijk of dorp. Zo kun je gemakkelijker bepalen of je daarop wilt/kunt wachten of niet.
2. Blijf energie besparen: Door je huis nu al energiezuinig te maken (isolatie, ventilatie), verlaag je je energiekosten en bereid je je voor op de toekomst, ongeacht welke keuzes er dan in de toekomst gemaakt worden. En denk ook alvast aan het aanpassen van het afgiftesysteem in huis naar vloerverwarming of LT-radiatoren.
3. Als je cv-ketel aan vervanging toe is, kan een hybride warmtepomp een goede tussenoplossing zijn. Hiermee bespaar je energie, hoef je geen aanpassingen aan je woning te doen om het werkend te krijgen en krijg je comfort (o.a. door het koelen van je woning in de zomer*). In sommige gevallen moet de meterkast aangepast worden. De levensduur van een hybride warmtepomp is zo’n 10 – 15 jaar. Daarna kun je jouw woning alsnog aansluiten op een collectief warmtenet, mocht dit beschikbaar komen. Of kun je na die tijd overgaan op een all electric warmtepomp.
4. Wil je direct je CO2-uitstoot aanzienlijk verlagen en nu al aardgasloos wonen? Overweeg dan een all-electric warmtepomp, maar laat je goed informeren over de noodzakelijke aanpassingen in je huis. Kijk daarnaast ook goed naar de verschillende soorten warmtepompen zodat je weet welke bij je past. Om je hiermee te helpen kun je alvast het keuzestappenplan van de warmtepomp aanvragen: https://energieloketrivierenland.nl/warmtepomp-document/ of laat je direct persoonlijk adviseren door  WoonWijzerWinkel Rivierenland.

* = dit is alleen als de hybride warmtepomp dit kan én je afgiftesysteem dit aankan. Je hebt hiervoor namelijk vloerverwarming of lage temperatuur (LT)-radiatoren nodig. Laat je installateur controleren wat de mogelijkheden zijn.