Dit artikel is gepubliceerd op 6-11-2023 en gebaseerd op de dan bekende cijfers en informatie.

Als zonnepanelen veel in de schaduw liggen, brengen ze weinig op. Maar als de zonnepanelen een groot deel van de dag wel zon vangen en een kleiner deel van de dag schaduw, dan kunnen ze nog steeds rendabel zijn. Hoe meer ze in de schaduw liggen, hoe lager het rendement. Er zijn dus twee dingen die je kan doen:
1. Als er een bepaalde hoek van het dak nauwelijks zon krijgt en een andere hoek veel, dan leg je de panelen aan de kant waar het meeste zon komt.
2. Leg de zonnepanelen ook op de plek waar ze het grootste deel van de tijd in de zon liggen en neem maatregelen om de invloed van de schaduw op de opbrengst te beperken.

Toelichting op het tweede punt: Zonnepanelen worden in principe in serie geschakeld. Het voordeel is beperkte energieverliezen in de stroomkabels. Een nadeel daarbij is dat als één paneel (deels) in de schaduw ligt, de opbrengst van de hele serie panelen minder is. Dat komt omdat de stroomsterkte in het paneel met schaduw minder wordt en alle panelen in één serie dezelfde stroomsterkte hebben. Daarom zullen alle panelen in die ‘string’ (serie) een lagere stroomsterkte krijgen en dus hun opbrengst verminderen.

Een beetje schaduw ’s ochtend en ’s avonds heeft weinig negatieve gevolgen, omdat de opbrengst dan toch gering is. Als de omvormer bovendien een slimme regeling heeft (die er samen met de by-pass diodes in de zonnepanelen ervoor zorgt dat panelen in de schaduw niet meedoen) dan is het effect helemaal gering.

Als er midden op de dag een schaduwvlek over het dak ‘schuift’, kan er beter voor een systeem met optimizers of micro-omvormers worden gekozen. Dit zorgt ervoor dat de panelen in de schaduw nog een positieve bijdrage kunnen hebben en tevens dat de andere panelen optimaal blijven presteren. Dit geldt overigens niet alleen bij schaduw, ook als er één paneel sterk vervuild of kapot is, of van de fabriek af al een wat lager vermogen heeft, of bij verschillend georiënteerde dakvlakken, zal bij gebruik van optimizers of micro-omvormers een slechter presterend paneel de andere panelen niet beïnvloeden. Een installatie met optimizers of micro-omvormers is duurder, maar zal vaak zonder schaduw al een iets hogere opbrengst hebben.

Als voor optimizers wordt gekozen worden meestal alle panelen van optimizers voorzien. Met optimizers worden de panelen gewoon in serie geschakeld en wordt de opbrengst middels de spanningsregeling optimaal gehouden.

Als voor micro-omvormers wordt gekozen, worden de zonnepanelen parallel geschakeld (allemaal hun eigen aansluiting op het AC net). Je hebt daardoor meer AC-kabel nodig. De micro-omvormer is vaak wat duurder dan een optimizer, maar je hebt dan geen centrale omvormer meer nodig, dus bij kleinere installaties kan dat voordeliger zijn. De garantietermijn van micro-omvormers is vaak ook langer dan bij een centrale omvormer.

Wat het meest (kosten)efficiënt is, kan je de aanbieders vragen. Vraag kosten en opbrengst (door middel van een norm berekening) op.

Als er veel schaduw op het dak valt, bekijk dan of een schuur of carport beter is of overweeg deel te nemen aan een energiecoöperatie.

Zie ook de website van de Consumentenbond.