Duurzame isolatie

De meeste isolatiematerialen scoren goed qua milieu (Milieu Centraal). Er zijn kleine verschillen tussen de isolatiematerialen onderling. De ene heeft een iets hogere isolatiewaarde en de andere heeft een lager energieverbruik bij de productie, zoals de ecologische isolatiematerialen.

Wat minstens net zo belangrijk is, is dat:

• het isolatiemateriaal geschikt is voor de toepassing
• de isolatie een hoge isolatiewaarde heeft (zo dik mogelijk is)
• de isolatie goed (kiervrij) wordt aangebracht
• eventuele koudebruggen worden verholpen
• isolatie natuurvriendelijk wordt aangebracht.

Ecologische isolatiematerialen, wat zijn dat?

Ecologische bouwmaterialen zijn organische (bio based) materialen van planten of dieren waarvan de kringloop (productie, gebruik, afval) volledig gesloten is. Behalve dat ze herbruikbaar, composteerbaar en recyclebaar zijn, zijn ze ook hernieuwbaar. Dus als ze verbrand worden of in het milieu terecht komen, vervallen ze tot CO₂ die bij de groei van de planten weer uit de lucht wordt gehaald. Dat betekent geen uitputting van grondstoffen en geen afvalhopen.

Aan ecologische isolatiematerialen worden vaak chemische stoffen toegevoegd om ze brandvertragend en ongediertebestendig te maken. Het heeft de voorkeur natuurlijke materialen te kiezen:

• Waarvan de productie weinig energie kost
• Waar zo min mogelijk chemicaliën aan zijn toegevoegd
• Die geen andere nadelige milieueffecten hebben: zo wordt aan schapenwol, van schapen die voor de productie van deze wol worden gehouden, een methaanemissie (broeikasgas) toegewezen.

Voorbeelden van ecologische isolatiematerialen zijn:

• Houtvezel
• Hennep (weinig bestrijdingsmiddelen nodig)
• Vlas (weinig bestrijdingsmiddelen nodig)
• Cellulose (oud papier)
• Katoen (gerecyclede kleding)
• Kurk
• Stro/gras/miscanthus

Waarom ecologische materialen?

Voordelen zijn:

• Passen in een circulaire maatschappij. Isolatiemateriaal dat vrijkomt bij zowel de productie en de verwerking (de bouw) als bij de sloop kan worden gerecycled of komen via de koolstofcyclus weer als organisch materiaal beschikbaar.
• Hebben een positief effect op het klimaat. De productie ervan kost wel energie en veroorzaken dus ook een CO₂-emissie, maar dat wordt geheel of in grote mate gecompenseerd doordat de grondstoffen voor de isolatie (hout, gras e.d.) tijdens hun groei CO₂ uit de atmosfeer halen en vastleggen.
• Hebben een relatief grote massa en daardoor:
  • Houden ze meer warmte vast. Dit is vooral in de zomer een voordeel omdat de woning minder snel opwarmt. Daardoor zal er minder snel een airco nodig zijn.
  • Zorgen ze voor geluidsisolatie.
• Ademen, zodat het vocht uit de woning kan. Dit werkt natuurlijk alleen als de andere lagen van de constructie ook dampopen zijn.
• Stabiliseren de luchtvochtigheid in de woning doordat het materiaal, door de capillaire werking ervan, vocht kan opnemen en vasthouden, maar ook weer kan afstaan tijdens droge periode. Doordat het opgenomen vocht in het materiaal zelf zit condenseert het niet en leidt het niet tot vochtproblemen.
• Leiden bij de verwerking ervan niet tot irritatie bij de verwerkers (bouwvakkers).
• Bevatten geen chemicaliën die kunnen uitdampen, waardoor ze bijdragen aan een gezond binnenklimaat.

Aandachtspunten

Ecologische isolatiematerialen kunnen alleen binnen, of buiten onder een waterdichte afwerking, gebruikt worden. Sommige materialen zoals houtvezels, hennep of vlas zijn beter bestand tegen vocht dan andere (bijv. cellulose) en zijn dus beter geschikt voor vochtige ruimten (keuken, badkamer) of buitenmuurisolatie.

Uitvoeringsaspecten

Ecologische isolatiematerialen zijn door de Doe-het-zelver goed aan te brengen. Bij installatie door een erkend bedrijf kun je in aanmerking komen voor de ISDE-subsidie.

Let op dat je bij isoleren van de buitenschil van je woning rekening moet houden met beschermde diersoorten. Je hebt vanuit de Omgevingswet (voorheen Wet Natuurbescherming) een zorgplicht. Lees hier meer over wat dit inhoudt.

Verkrijgbaarheid is op dit moment minder goed dan de traditionele materialen. Er zijn enkele leveranciers voor de aannemer (bijv. Bouwmaat, Raab Karcher, Bouwcenter, Pontmeyer, Stiho en Jongeneel). Veelal zijn online aanbieders (bijv. Groene bouwmaterialen, Eco-bouwmaterialen, Eco-logisch / Eco-bouwers, Ekoplus, Biobeest, Houtmarkt) beter te vinden en aantrekkelijker geprijsd.

Bedrijven

In principe kunnen aannemers en isolatiebedrijven deze materialen aanbrengen. In de Gids Biobased Isoleren kun je specialisten vinden. Kies een bedrijf dat natuurvriendelijk isoleert.

Vanaf 1 januari 2024 extra subsidie bij gebruik ecologische isolatiematerialen

Via de ISDE subsidieregeling kon je al subsidie aanvragen voor het laten isoleren van je woning door een erkend bedrijf. Door gebruik te maken van ecologische isolatiematerialen krijg je nog een hogere subsidie per vierkante meter.

Lees hier meer.